قبل از اینکه درمورد شیشه صحبت کنیم بهتر است بصورت خلاصه اشاره ای به نحوه کار مغز و سیستم اعصاب مرکزی داشته باشیم.
در سیستم اعصاب مرکزی، سلولها یا رشته های عصبیبصورت مستقم به هم متصل نیستند. بلکه بین انتهای سلول قبلی با ابتدای سلولبعدی فضای بسیار کوچکی وجود دارد که به این فضا در اصطلاح پزشکی سیناپس میگویند.
برای اینکه یک سلول عصبی بتواند پیامی را به سلولدیگر انتقال دهد باید از انتهای خود ماده ای به داخل این فضای کوچک ترشحکند.( به این ماده در اصطلاح پزشکی نوروترنسمیتر می گویند) این ماده برروی گیرندهایی که در ابتدای سلول بعدی قرار دارند می نشیند و به این ترتیبپیام منتقل می شود. در سیستم عصبی نوروترنسمیترهای زیادی وجود دارند کهترشح هرکدام منجر به علایم خاصی می شود.
دوپامین و سروتونین دو نوروترنسمیتری عمده ای هستندکه سوء مصرف شیشه یا مواد محرک باعث افزایش ترشح آنها در مغز می گردد واختلال در نسبت ترشح آنها در ایجاد بیماری هایی مانند افسردگی یا دوقطبینقش اساسی را بازی می کند.
و اما داستان شیشه.....
شیشه ای که در حال حاضر در بازار قاچاق مواد محرکایران وجود دارد بیشتر بصورت کریستال های ریز ( مانند شکر) است که درتکه های کوچک یک لوله پلاستیکی ( نی نوشابه) جاسازی شده و سر و ته آن بستهمی شود. این ماده به شکل های دیگری از جمله بلور های شفاف و تیز و.... نیزعرض می شود.
قاچاقچیان مواد با اینشعار که: شیشه حاوی مورفین نیست پس اعتیاد آور نیست مصرف آنرا تبلیغ میکنند و متاسفانه بسیاری از افراد ناآگاه خواسته یا ناخواسته در دام اینماده محرک گرفتار می شوند.
واقعیت اینست که شیشهیک ماده محرک بسیار اعتیاد آور است بطوریکه در بسیاری از مقالات پزشکیقدرت اعتیاد زایی آنرا بیشتر از مواد محرکی مانند کوکائین می دانند.
بخاطر داشته باشیم که در حال حاضر درمان اعتیاد به شیشه و مواد محرک مشکل ترین درمان در زمینه درمان سوء مصرف مواد است.
این ماده به چهار صورت کشیدنی، استفاده از طریق بینی،خوردنی یا تزریق ممکن است مورد سوء مصرف قرار گیرد. برای کشیدن آن ازپایپی شیشه ای که مخصوص اینکار است، لامپ، چراغ خودرو و .... استفاده میکنند.
شیشه از ترکبات آمفتامین یا مت آمفتامین درآزمایشگاههای غیر قانونی ساخته می شود. قرص اکستاسی نیز از ترکیبات همینمواد است. شیشه در حقیقت هیدروکلراید مت آمفتامین است که علاوه بر شیشه بهآن آیس یا کریستال هم گفته می شود. البته در استانهای شرقی کشور به کراکهم کریستال می گویند!
سوء مصرف شیشه ترشح دوپامین، سروتونین و نور اپی نفرینرا در سیناپسهای عصبی در مغز به شدت افزاش می دهد و منجر به تحریک سلولهایمغز می شود. شخصی که به سوء مصرف شیشه روی می آورد در ابتدا علایم بسیارخوبی را تجربه می کند.
در ابتدا سوء مصرف شیشه باعث می شود که تجربه های لذت بخش با شدت بیشتری احساسشوند. فرضا اگر شما از شنیدن یک موسیقی لذت می برید و محو آن می شوید شخصیکه ماده محرک استفاده کرده است بر روی نت های آن موسیقی پا می گذارد وهمراه با آن به پرواز در می آید!!
قدرت تمرکز و اعتماد به نفس در چنین فردی به شدت بالا می رود، خطر را از خود دور می داند. ( به قول معروف دل و جراتش زیاد می شو د)حال تصور کنید چنین فردی در حال رانندگی چه وضعیتی خواهد داشت! بخاطر جراتزیاد فاصله ایمن را در نظر نمی گیرد. با سرعت زیاد از یک وجب جا سبقتگرفته، جاده را محیط خطرناکی برای خود و دیگران می کند! معمولا این افرادتوسط پلیس دستگیر می شوند. اگر هم تصادف کنند تصادف های مرگباری خواهندداشت.
بسیار مهربان و صمیمی می شوند! خلاقیتشان زیاد میشود! شخصی که تا دیروز نمی توانست یک خط شعر حفظ کند شاعر می شود و شعر میگوید! بسیار دست و دلباز می شوند بطوریکه براحتی می توان از آنها پول یاچک گرفت! پس احتمال سوء استفاده مالی از این افراد وجود دارد!
در ابتدا حتی ممکن است وضعیت اقتصادی این افراد بهترشود! این درست مانند آنست که بیمار وامی با بهره زیاد به خودش می دهد واحساس می کند ثروتمند شده است ولی وقتی این وام را پس می دهد بشدت فقیر وبی چیز می شود!
مصرف حتی مقدار کم شیشه منجر به بی خوابی می شود: شبتا صبح نمی خوابد دایم در حال عوض کردن کانال تلویزیون یا گوش کردنموسیقی است! بی قرار می شود و یک جا دوام نمی آورد! اشتها به شدت کاهشپیدا می کند! یکی از مواردی که اطرافیان به شخص مشکوک می شوند کاهش وزنشدید و کم خوابی است!
با مصرف زیاد؛ تنفس و ضربان قلب افزایش یافته، طپشقلب پیدا می کنند. فشار خون و دمای بدنشان بالا می رود و احساس گرما میکنند پس زیاد آب می خورند! ضربان قلب نامنظم می شود. بشدت تحریک پذیر وپرخاشگر می شوند و ممکن است دست به هر خشونتی بزنند. اضطراب، گیجی، لرزشاندامها، تشنج و در نهایت ایست قلبی و مرگ هم از دیگر عوارض سوء مصرفشیشه است.
سوء مصرف طولانی مدت شیشه منجر به ایجاد بدبینی شدید،خشونت، کاهش شدید حافظه، توهم های شنوایی و بینایی، سایکوز ( جنون آنی )و بسیاری اختلالات عصبی دیگر و در نهایت مرگ می شود. اینها توهم هایجالبی هم دارند! ممکن است رنگ ها را بشنوند و صداها را ببینند!
متاسفانه شیشه شخص رادر وضعیتی قرار می دهد که تمایل به درمان ندارد و شاید این مصیبت بار ترینتاثیر شیشه بر مغز باشد که درمان و پیگیری این افراد را مشکل کرده است!
به علت ترشح زیاد نوروترنسمیتر ها، بعداز اندک زمانیانتهای اعصاب مغز تحلیل رفته و مغز نمی تواند روند طبیعی خود را داشتهباشد و بیمار نه اینکه علایم خوبی تجربه نمی کند بلکه فقط بخاطر ترس ازعوارض ترک شیشه که مربوط به کارکرد ضعیف مغز است اقدام به سوء مصرف آن مینماید!
بخاطر داشته باشیم کهاعتیاد به مواد در هر نوع آن که باشد در ابتدا با تجربه های بسیار لذتبخشی همراه است بصورتی که شخص اعتقاد پیدا می کند که می تواند بصورتکنترل شده مواد را مورد سوء مصرف قرار داده و از تجربه های لذت بخش آنبرخوردار شود! غافل از اینکه ثابت شده است که مصرف حتی مقدار کم مواد مخدریا محرک ساختمان مغز و کارکرد آنرا بطور هم زمان تغییر می دهد که صحبت در مورد آن از حوصله این بحث خارج است.
همچنان که گفته شد در حال حاضر درمان مواد محرک ازجمله شیشه از مشکل ترین درمان های سوء مصرف مواد است که توسط یک تیم مجربصورت می گیرد. برای درمان، بر اساس مدت، مقدار، نوع و روش مصرف ممکن استفرد نیاز به درمان دارویی یا بصورت بستری و یا بصورت سرپایی داشته باشد.بعد از آن اختلالات روانپزشکی بیمار باید توسط روانپزشک آشنا به درمان سوءمصرف مواد مورد بررسی و درمان قرار گیرد و بدنبال آن یا هم زمان آموزشخانواده، آموزش مهارت های بهبودی اولیه و پیشگیری از بازگشت و رفتاردرمانی انجام شود.
نظرات شما عزیزان:
تبادل
لینک هوشمند
